پودر آمالگام سینالوکس

• مقدمه

  • تعریف آمالگام: آلیاژی از فلزات شامل جیوه، نقره، قلع، مس و گاهی روی که برای ترمیم دندان استفاده می‌شود.

  • آمالگام سینالوکس: محصولی ایرانی با کیفیت بالا، تولید شرکت شهید فقیهی، برای ترمیم‌های دندانی.

  • اهمیت در دندانپزشکی: ماده‌ای مقاوم، مقرون‌به‌صرفه و با دوام طولانی برای پر کردن حفره‌های دندانی.

  • ویژگی کلیدی: آمالگام کروی با مس بالا، فاقد فاز گامادو و روی.

  • جایگاه در بازار: محصولی رقابتی در مقایسه با برندهای جهانی مانند سیبرالوی و تایتن.

آمالگام دندانی به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین مواد ترمیمی در دندانپزشکی شناخته می‌شود که از ترکیب فلزاتی نظیر جیوه، نقره، قلع، مس و گاهی روی تشکیل شده است. آمالگام سینالوکس، محصولی تولید داخل ایران توسط شرکت شهید فقیهی، به دلیل کیفیت بالا و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در میان دندانپزشکان ایرانی و حتی بازارهای بین‌المللی کسب کرده است. این ماده به‌صورت پودر و کپسول عرضه می‌شود و به دلیل مقاومت مکانیکی بالا، انعطاف‌پذیری و دوام طولانی (تا 10-12 سال)، گزینه‌ای ایده‌آل برای ترمیم دندان‌های پوسیده یا شکسته محسوب می‌شود. سینالوکس به‌عنوان یک آمالگام کروی با مس بالا و بدون فاز گامادو و روی، از نظر ایمنی و کارایی با استانداردهای جهانی مانند استاندارد ADA مطابقت دارد و در مقایسه با برندهای مطرح جهانی مانند سیبرالوی و تایتن، عملکرد قابل قبولی ارائه می‌دهد. این محصول به دلیل قیمت مناسب و دسترسی آسان، به‌ویژه در ایران، مورد استقبال قرار گرفته است.

• تاریخچه

  • منشأ آمالگام: استفاده از آمالگام در چین باستان (659 میلادی) با خمیر نقره‌ای برای پر کردن دندان.

  • توسعه در غرب: معرفی آمالگام توسط شیمیدان فرانسوی در سال 1816 و کریس بل انگلیسی در 1819.

  • تکامل مواد: تغییرات در ترکیبات آمالگام از قرن 19 برای بهبود کیفیت و ایمنی.

  • سینالوکس: تولید از دهه 1370 توسط شرکت شهید فقیهی با هدف خودکفایی در ایران.

  • پیشرفت‌های اخیر: افزودن نانوذرات مانند هیدروکسی آپاتیت برای بهبود خواص مکانیکی.

استفاده از آمالگام در دندانپزشکی قدمتی طولانی دارد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که در سال 659 میلادی، چینی‌ها از خمیری نقره‌ای برای پر کردن حفره‌های دندانی استفاده می‌کردند. در غرب، آمالگام به‌صورت علمی در اوایل قرن نوزدهم توسط شیمیدانی فرانسوی در سال 1816 معرفی شد که از سکه‌های نقره‌ای حل‌شده در جیوه استفاده می‌کرد. در سال 1819، کریس بل، شیمیدان انگلیسی، اولین آمالگام دندانی را در دمای محیط تولید کرد که نقطه عطفی در تاریخ این ماده بود. از آن زمان، ترکیبات آمالگام با افزودن فلزاتی مانند مس و حذف موادی مانند روی برای کاهش فاز گامادو بهبود یافت. آمالگام سینالوکس از دهه 1370 در ایران تولید شد و با هدف خودکفایی و رقابت با محصولات خارجی، به‌تدریج جایگاه خود را در بازار تثبیت کرد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که افزودن نانوذرات مانند هیدروکسی آپاتیت و بایوگلاس به آمالگام، مقاومت به خوردگی و خواص مکانیکی آن را بهبود بخشیده و سینالوکس نیز از این پیشرفت‌ها بهره برده است.

• چکیده مطب

  • هدف استفاده: ترمیم حفره‌های دندانی ناشی از پوسیدگی یا شکستگی.

  • روش کار: ترکیب پودر آمالگام با جیوه در آمالگاماتور برای ایجاد خمیر شکل‌پذیر.

  • ایمنی: مورد تأیید FDA و WHO با حداقل اثرات جانبی.

  • گروه‌های پرخطر: زنان باردار، کودکان زیر 6 سال و افراد با حساسیت به جیوه.

  • جایگزین‌ها: کامپوزیت و سرامیک به‌عنوان گزینه‌های زیباتر اما گران‌تر.

در محیط مطب دندانپزشکی، آمالگام سینالوکس برای ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده به دلیل پوسیدگی یا شکستگی استفاده می‌شود. این ماده با ترکیب پودر آلیاژ (شامل نقره، قلع، مس) و جیوه مایع در دستگاه آمالگاماتور، خمیری انعطاف‌پذیر ایجاد می‌کند که به‌راحتی در حفره‌های دندانی قرار می‌گیرد و در عرض چند دقیقه سفت می‌شود. ایمنی این ماده توسط سازمان‌های معتبر جهانی مانند FDA و WHO تأیید شده است، اگرچه برای گروه‌های پرخطر مانند زنان باردار، کودکان زیر 6 سال و افراد با حساسیت به جیوه، استفاده از آن توصیه نمی‌شود. با وجود مزایای آمالگام، مواد جایگزینی مانند کامپوزیت و سرامیک به دلیل ظاهر طبیعی‌تر و عدم وجود جیوه، در برخی موارد ترجیح داده می‌شوند، اما هزینه بالاتر آن‌ها ممکن است محدودیت ایجاد کند.

• روش استفاده

  • آماده‌سازی پودر: استفاده از کپسول‌های آماده سینالوکس حاوی پودر و جیوه.

  • ترکیب: مخلوط کردن در آمالگاماتور برای 5-10 ثانیه.

  • جایگذاری: قرار دادن خمیر در حفره دندان با ابزارهای مخصوص.

  • شکل‌دهی: فرم‌دهی سریع قبل از سفت شدن (2-3 دقیقه).

  • پرداخت نهایی: صیقل دادن پس از 24 ساعت برای سختی کامل.

برای استفاده از آمالگام سینالوکس، دندانپزشک ابتدا کپسول حاوی پودر آلیاژ و جیوه را در دستگاه آمالگاماتور قرار می‌دهد. این دستگاه با لرزش سریع (5-10 ثانیه)، پودر و جیوه را به خمیری همگن تبدیل می‌کند. پس از آماده‌سازی حفره دندان (حذف پوسیدگی و تمیز کردن)، خمیر آمالگام با ابزارهای مخصوص در حفره قرار می‌گیرد و به‌سرعت شکل داده می‌شود، زیرا در عرض 2-3 دقیقه شروع به سفت شدن می‌کند. پس از 24 ساعت، که آمالگام به سختی کامل می‌رسد، دندانپزشک می‌تواند سطح آن را صیقل دهد تا ظاهری صاف و مقاوم ایجاد شود. این فرآیند به دلیل سرعت و سادگی، به‌ویژه برای ترمیم دندان‌های عقبی که تحت فشار جویدن هستند، بسیار مناسب است.

• مراحل

  • معاینه اولیه: بررسی پوسیدگی یا شکستگی با اشعه ایکس یا معاینه بالینی.

  • آماده‌سازی حفره: تراشیدن پوسیدگی و ایجاد شکل مناسب برای آمالگام.

  • ترکیب آمالگام: استفاده از آمالگاماتور برای تهیه خمیر.

  • پر کردن: جایگذاری و فشردن خمیر در حفره.

  • تثبیت و صیقل: انتظار برای سفت شدن و صیقل نهایی پس از 24 ساعت.

ترمیم دندان با آمالگام سینالوکس شامل چند مرحله دقیق است. ابتدا دندانپزشک با معاینه بالینی یا تصاویر رادیوگرافی، میزان پوسیدگی یا آسیب را ارزیابی می‌کند. سپس با ابزارهای چرخشی، پوسیدگی را حذف و حفره‌ای با شکل خاص (برای گیر بهتر آمالگام) ایجاد می‌کند. پس از تمیز کردن و خشک کردن حفره، خمیر آمالگام سینالوکس که در آمالگاماتور تهیه شده، در حفره قرار می‌گیرد و با فشار مناسب فشرده می‌شود تا تمام فضاها پر شود. پس از چند دقیقه، آمالگام شروع به سفت شدن می‌کند، اما برای رسیدن به سختی کامل، 24 ساعت زمان نیاز است. در نهایت، دندانپزشک سطح ترمیم را صیقل می‌دهد تا از تجمع پلاک جلوگیری شود و عملکرد جویدن بهبود یابد.

• کاربردها

  • ترمیم پوسیدگی: پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی عمیق.

  • بازسازی شکستگی: ترمیم دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده.

  • دندان‌های عقبی: مناسب برای مولرها و پرمولرها به دلیل فشار جویدن.

  • بیلداپ: بازسازی دندان‌های درمان ریشه‌شده.

  • ترمیم‌های بزرگ: استفاده در حفره‌های وسیع به دلیل استحکام بالا.

آمالگام سینالوکس به‌طور گسترده برای ترمیم حفره‌های دندانی ناشی از پوسیدگی یا شکستگی استفاده می‌شود، به‌ویژه در دندان‌های عقبی (مولرها و پرمولرها) که فشار جویدن بالایی را تحمل می‌کنند. این ماده به دلیل استحکام و دوام بالا، برای پر کردن حفره‌های بزرگ و بازسازی دندان‌هایی که تحت درمان ریشه قرار گرفته‌اند (بیلداپ) ایده‌آل است. انعطاف‌پذیری آمالگام در زمان جایگذاری، امکان پر کردن دقیق فضاهای نامنظم را فراهم می‌کند و پس از سفت شدن، مانع از نفوذ باکتری‌ها و پوسیدگی مجدد می‌شود. همچنین، در مواردی که ایزوله کردن دندان (خشک نگه داشتن) دشوار است، مانند نواحی زیر لثه، آمالگام سینالوکس به دلیل سرعت سفت شدن، کاربرد مؤثری دارد.

• مزایا

  • دوام بالا: ماندگاری 10-12 سال یا بیشتر.

  • مقاومت مکانیکی: تحمل فشار و سایش ناشی از جویدن.

  • مقرون‌به‌صرفه: هزینه کمتر نسبت به کامپوزیت و سرامیک.

  • خاصیت ضدمیکروبی: کاهش خطر پوسیدگی ثانویه به دلیل وجود جیوه.

  • سهولت استفاده: فرآیند سریع و ساده برای دندانپزشک.

آمالگام سینالوکس به دلیل دوام بالای خود، که معمولاً بین 10 تا 12 سال یا حتی بیشتر است، یکی از بهترین گزینه‌ها برای ترمیم‌های دندانی محسوب می‌شود. این ماده مقاومت مکانیکی فوق‌العاده‌ای در برابر فشار و سایش ناشی از جویدن دارد و برای دندان‌های عقبی که تحت نیروهای سنگین هستند، بسیار مناسب است. هزینه پایین‌تر آمالگام در مقایسه با مواد جایگزین مانند کامپوزیت و سرامیک، آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای بیماران با بودجه محدود تبدیل کرده است. وجود جیوه در ترکیب آمالگام، خاصیت ضدمیکروبی ایجاد می‌کند که خطر پوسیدگی ثانویه را کاهش می‌دهد. همچنین، فرآیند استفاده از آمالگام سینالوکس سریع و ساده است و نیاز به تجهیزات پیچیده یا زمان طولانی ندارد، که برای دندانپزشکان و بیماران مزیت بزرگی است.

• معایب

  • ظاهر غیرطبیعی: رنگ نقره‌ای یا سیاه، نامناسب برای دندان‌های جلویی.

  • انتقال حرارتی: حساسیت به غذاهای سرد و گرم به دلیل هدایت گرمایی.

  • تراش بیشتر دندان: نیاز به حذف بافت سالم برای گیر بهتر.

  • نگرانی‌های جیوه: احتمال اثرات سمی در گروه‌های پرخطر.

  • انبساط و انقباض: خطر شکستگی لبه‌های ترمیم در تغییرات دمایی.

با وجود مزایای متعدد، آمالگام سینالوکس معایبی نیز دارد. رنگ نقره‌ای یا سیاه آن با دندان‌های طبیعی هماهنگی ندارد و برای ترمیم دندان‌های جلویی که در لبخند دیده می‌شوند، گزینه‌ای غیرجذاب است. به دلیل خاصیت هدایت حرارتی فلزات، بیماران ممکن است در هنگام مصرف غذاهای سرد یا گرم حساسیت موقتی را تجربه کنند، هرچند این مشکل با گذشت زمان کاهش می‌یابد. برای جایگذاری آمالگام، دندانپزشک باید مقدار بیشتری از بافت سالم دندان را تراش دهد تا حفره شکل مناسبی برای گیر آمالگام داشته باشد، که این امر می‌تواند ساختار دندان را تضعیف کند. نگرانی‌های مربوط به جیوه، به‌ویژه برای زنان باردار، کودکان زیر 6 سال و افراد با حساسیت، باعث شده است که در برخی کشورها استفاده از آمالگام محدود شود. همچنین، انبساط و انقباض آمالگام در اثر تغییرات دمایی ممکن است به شکستگی لبه‌های ترمیم منجر شود.

• اثرات

  • اثرات مثبت: بازیابی عملکرد جویدن، جلوگیری از پوسیدگی بیشتر.

  • اثرات منفی: حساسیت موقت، احتمال واکنش آلرژیک به جیوه.

  • اثرات زیست‌محیطی: نگرانی درباره دفع جیوه در محیط زیست.

  • اثرات بلندمدت: دوام بالا اما امکان ترک یا پوسیدگی ثانویه.

  • اثرات در گروه‌های پرخطر: خطر احتمالی برای زنان باردار و کودکان.

آمالگام سینالوکس با پر کردن حفره‌های دندانی، عملکرد جویدن را بازیابی می‌کند و از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری می‌کند، که تأثیر مثبتی بر سلامت دهان و دندان دارد. با این حال، برخی بیماران ممکن است پس از ترمیم، حساسیت موقتی به دمای سرد و گرم یا واکنش‌های آلرژیک نادر به جیوه را تجربه کنند. از نظر زیست‌محیطی، دفع نامناسب آمالگام می‌تواند به آلودگی جیوه منجر شود، به همین دلیل استفاده از جداکننده‌های آمالگام در مطب‌ها الزامی شده است. در بلندمدت، ترمیم‌های آمالگام معمولاً بادوام هستند، اما در صورت عدم مراقبت یا آماده‌سازی نامناسب، ممکن است ترک بخورند یا پوسیدگی ثانویه رخ دهد. برای گروه‌های پرخطر مانند زنان باردار و کودکان زیر 6 سال، احتمال اثرات منفی جیوه وجود دارد، هرچند داده‌های علمی این خطرات را محدود و نادر نشان می‌دهند.

• نتیجه‌گیری

  • جایگاه آمالگام سینالوکس: گزینه‌ای مؤثر و اقتصادی برای ترمیم دندان.

  • مقایسه با جایگزین‌ها: دوام بالا اما ظاهر غیرطبیعی و نگرانی‌های زیست‌محیطی.

  • توصیه‌ها: مناسب برای دندان‌های عقبی، مشورت با دندانپزشک برای گروه‌های پرخطر.

  • آینده: احتمال کاهش استفاده به دلیل پیشرفت مواد جدید و نگرانی‌های زیست‌محیطی.

  • اهمیت مراقبت: رعایت بهداشت دهان برای افزایش دوام ترمیم.

آمالگام سینالوکس به‌عنوان یک ماده ترمیمی مؤثر و اقتصادی، همچنان جایگاه ویژه‌ای در دندانپزشکی ایران دارد و به دلیل دوام بالا و هزینه مناسب، برای ترمیم دندان‌های عقبی که تحت فشار جویدن هستند، گزینه‌ای ایده‌آل است. با این حال، ظاهر غیرطبیعی و نگرانی‌های مربوط به جیوه و محیط زیست، استفاده از آن را در برخی موارد محدود کرده و مواد جایگزین مانند کامپوزیت به دلیل زیبایی و زیست‌سازگاری بیشتر، محبوبیت یافته‌اند. توصیه می‌شود بیماران، به‌ویژه گروه‌های پرخطر مانند زنان باردار و کودکان، با دندانپزشک خود مشورت کنند تا بهترین ماده ترمیمی بر اساس نیازهایشان انتخاب شود. با پیشرفت مواد جدید و افزایش آگاهی زیست‌محیطی، ممکن است در آینده استفاده از آمالگام کاهش یابد، اما در حال حاضر، سینالوکس به دلیل کیفیت و دسترسی، گزینه‌ای قابل اعتماد باقی می‌ماند. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعات منظم به دندانپزشک، کلید افزایش دوام ترمیم‌های آمالگام است.